In het Olympisch Handvest is vanaf het begin vastgelegd dat
atleten individueel of als team deelnemen aan de spelen[1],
op uitdrukkelijk verzoek van Pierre de Coubertin. Zijn ideaal was dat de sport
in de Olympische vorm een tegenwicht zou bieden aan het doorgeslagen
nationalisme van het eind van de 19e
eeuw. Het handvest verbiedt zelfs in “Rule 57” dat het IOC
landenklassementen publiceert[2].
Al vanaf het begin hebben landen echter de Olympische
gedachte gekaapt, met als uitschieters de Nazi-spelen van 1936 en de boycots
tijdens de Koude Oorlog. Het organiseren van of deelnemen aan de spelen is steeds
gebruikt om de vermeende voordelen van het eigen land, of de bestuursstructuur
daarvan, uit te dragen. In die zin zijn de spelen eigenlijk altijd politiek
geweest.
De laatste jaren is daar nog bijgekomen, dat nationaliteit
in de sport geen onwrikbaar begrip is gebleken.[3]
Bart Veldkamp werd Belg om voor België te kunnen schaatsen, Vic Wild was geen Rus, Victor An was geen
Rus (en heette geen Victor bij zijn geboorte). Het schijnt dat An ook Amerikaan in plaats van Rus had kunnen worden, maar de Russen hebben de Amerikanen in dit geval overboden. Een andere Amerikaan heeft welbewust
het Columbiaans (!) staatsburgerschap verworven[4],
om te kunnen deelnemen aan de spelen in Sochi. Hij kwam sportief uiteindelijk
tekort, maar procedureel was alles geregeld.
In navolging van de sport –zo lijkt het- bieden
verschillende Europese landen het staatsburgerschap uit economische motieven te
koop aan[5].
Dat er desalniettemin bij voortduring een landenklassement
tijdens de zomer- en winterspelen gepubliceerd wordt, raakt dus kant noch wal.
Er zijn betere manieren om, zonder diepere betekenis, groepen mensen onderling
te vergelijken.
Ik stel voor de medaillespiegel met onmiddellijke ingang te
wijzigen in bovenstaand klassement per sterrenbeeld. Nationaliteit is te koop, je geboortedatum niet zo gemakkelijk. Watermannen
aller landen, verenigt u! Er is iets te winnen, ook voor de sportjournalisten.
Ik verheug me al op de analyses!
[1] Olympic Charter, Section 6.1: “The Olympic
Games are competitions between athletes in individual or team events and not
between countries [...]”, http://www.olympic.org/documents/olympic_charter_en.pdf
[2] Olympic Charter, Section 57 Roll of Honour: “The
IOC and the OCOG shall not draw up any global ranking per country […]”, ibid.
[3] Zie voor een grondige analyse Shachar,
A., "Picking Winners: Olympic Citizenship and Global Race for Talent"
Yale Law Journal 120 (2011), 2088-2139
Geen opmerkingen:
Een reactie posten